Türk ve Azerbaycan medyasının stratejik buluşmasına tanıklık etmenin heyecanı içindeyim. Can Azerbaycan’ın kadim ve güzel başkenti Bakü'den, tüm dostlara gönülden selamlarımı iletiyorum. Bu satırları, Bakü’nün tarih ve anlam yüklü atmosferinde kaleme alıyorum. Sovyetler döneminde Türk dünyasında kalemiyle direnişin sembolü hâline gelen büyük şair Nazım Hikmet, “Geceleyin Bakü” şiirinde bu kadim şehri şöyle anlatır:
Geceleyin yıldızsız ağır denize kadar
geceleyin zifiri karanlıkta
güneşli buğday tarlasıdır Bakü şehri.
Tepedeyim,
avuç avuç çarpar yüzüme ışık taneleri,
havada rast peşrevi Boğaziçi suları gibi akar.
Tepedeyim,
uzaklaşır uçsuz bucaksız ayrılıkta
bir sal gibi yüreğim
gider anıların ötesine
yıldızsız ağır denize kadar
zifiri karanlıkta.
27-31 Mayıs 2025 tarihleri arasında Azerbaycan’da düzenlenen “Azerbaycan- Türkiye 2. Medya Buluşması”, sadece iki kardeş ülkenin medya temsilcilerini bir araya getirmekle kalmadı; aynı zamanda dijital çağda gazeteciliğin geleceğine dair önemli tartışmalara da ev sahipliği yaptı. Küresel Gazeteciler Konseyi (KGK) ile Azerbaycan Matbuat Şurası’nın iş birliğiyle gerçekleşen bu buluşma, Türk-Azerbaycan medya iş birliğinin pekiştirilmesi ve kamu diplomasisinin güçlendirilmesi adına tarihi bir adım olarak kayıtlara geçti.
Kültürel Bağlamda Duygusal Başlangıç
Etkinliğin başlangıç noktası, büyük şair Nizâmî-i Gencevî’nin doğduğu Azerbaycan’ın Gence şehriydi. Gence Ticaret Ateşesi Kadir Gündoğdu’nun rehberliğinde gerçekleştirilen şehir turunda, katılımcılar hem Gence’nin zengin tarihi ve kültürel mirasını tanıdı hem de Azerbaycan’ın Bağımsızlık Günü vesilesiyle Kafkas İslam Ordusu şehitlerini anarak duygusal anlar yaşadı. Bu ziyaret, ortak tarih bilinci ve kardeşlik bağlarının altını çizdi.
Karabağ’da Gazetecilik Sahada: Ağdam’dan Hocalı’ya
Etkinlik kapsamında Gence’den sonra Ağdam, Şuşa, Hankendi ve Hocalı gibi Karabağ’ın sembol şehirlerine gerçekleştirilen saha ziyaretleri, Ermeni işgalinin bıraktığı yıkımı gözler önüne serdi. Bu gözlemler, gazetecilere yalnızca bir habercilik içeriği sağlamadı; aynı zamanda sahadaki yeniden inşa sürecini yerinde görme ve kamuoyuna doğru bilgiler aktarma sorumluluğunu da hatırlattı. Katılımcı gazeteciler, çatışma sonrası gazeteciliğin ne denli dikkat ve etik gerektirdiğine dair önemli çıkarımlar yaptı.
Bakü’de Yapay Zekâ Odaklı Forum
Etkinliğin en dikkat çekici bölümü, 29 Mayıs’ta Bakü’deki Uluslararası İlişkiler Araştırma Merkezi’nde düzenlenen “Yapay Zekâ ve Gazetecilik” başlıklı forumdu. Ankara ve Bakü arasında adeta bir kültür elçisi gibi gazetecilik çalışmalarını sürdüren Nigar İbrahimova’nın verdiği bilgilere göre Forum; Bakü’nün tarihi Mirza İbrahimov Caddesi üzerinde yer alan, daha önce Asef Zeynal Musigi Akademiyesi olarak kullanılan ve şehrin kültürel belleğinde özel bir yere sahip binada gerçekleşti.
Forumun ilk etabında tanışma faslında söz alan ENPHABER Genel Yayın Yönetmeni Ömür Çelikdönmez, Azerbaycan Matbuat Şurası Başkanı Reşat Macit’e hitaben, Kafkas Türk İslam Ordusun ve tüm şehitlerimizin ruhları şad, mekanları cennet olsun. Dikkat çekerek diyorum ki Azerbaycan Bağımsızlık Gününüz değil, Günümüz kutlu olsun dedi.
Forumun açılış konuşmalarını Azerbaycan Matbuat Şurası Başkanı Reşat Macit ve KGK Genel Başkanı Mehmet Ali Dim yaptı. Reşat Macit, Karabağ Savaşı süresince Türk ve Azerbaycan gazetecilerinin ortaklaşa yürüttükleri çalışmaları överek, medya dayanışmasının kriz anlarında ne kadar hayati olduğuna dikkat çekti.
Mehmet Ali Dim ise Türk dünyasında ortak bir medya dili oluşturulmasının zorunlu hale geldiğini ifade etti. Yapay zekâ destekli gazetecilik uygulamalarının medya dünyasında giderek daha merkezi bir konum kazandığını vurgulayan Dim, bu dönüşümün doğru yönlendirilmesinin önemine dikkat çekti.
Etik Dönüşüm ve Dijital Medya
Forumda gerçekleştirilen oturumun moderatörlüğünü PJB Başkanı Elşad Eyvazlı üstlendi. Eyvazlı, iki ülke arasında medya iş birliğinin ve bilgi akışının artırılmasının, dezenformasyonla mücadelede kilit bir rol oynayacağını ifade etti.
İlk sunumu gerçekleştiren SODİMER Başkanı Prof. Dr. Levent Eraslan, yapay zekânın gazetecilik mesleğinde üstlendiği dönüşüm rolüne odaklandı. Eraslan, haber yazımından görsel analizlere, okur davranışlarının takibinden kriz dönemlerindeki haber yönetimine kadar birçok alanda yapay zekânın etkin şekilde kullanıldığını belirtti. Ancak bu teknolojik atılımın etik ilkelerle çerçevelendirilmesi gerektiğini vurgulayarak, evrensel standartlar oluşturulmasının şart olduğunu kaydetti.
Medya, Veri ve Güç
AIPA Başkanı Zafer Küçükşabanoğlu ise yaptığı konuşmada, verinin gelecekte en stratejik unsur haline geleceğini belirtti. Medyanın yalnızca haber sunan bir mecra değil, aynı zamanda kamuoyu oluşturan bir güç olduğunu ifade eden Küçükşabanoğlu, yapay zekâ temelli veri analizlerinin medya içeriğinin güvenilirliğini doğrudan etkilediğini belirtti.
NTV Bakü Temsilcisi Merih Ak ise sosyal medyanın habercilik üzerindeki etkilerini değerlendirdi. “Günümüzde hız değil doğruluk kazandırır,” diyen Ak, dijital medya okuryazarlığı ve içerik doğrulama sistemlerinin hayati öneme sahip hale geldiğini söyledi. Ak’a göre, haberin yalnızca hızlı değil, aynı zamanda güvenilir ve kaynaklı olması medya etiğinin vazgeçilmez unsuru olmalı.
Ortak Akıl, Ortak Vizyon
Forum, soru-cevap bölümüyle interaktif bir yapıya büründü. Katılımcı gazeteciler arasında yapılan bilgi alışverişi, mesleki deneyimlerin paylaşılması ve öneriler geliştirilmesiyle zenginleşti. Etkinlik yalnızca bilgi aktarımı değil, aynı zamanda ortak sorunlara karşı ortak çözüm arayışlarını da teşvik etti.
“Azerbaycan- Türkiye 2. Medya Buluşması” yalnızca bir mesleki etkinlik değil; iki ülkenin medya temsilcileri arasında duygusal, entelektüel ve teknolojik bağların güçlendirildiği kapsamlı bir vizyon çalışması olarak hafızalara kazındı. Bakü’de yankı uyandıran bu forum, gazeteciliğin geleceğine dair umut verici bir tablo çizerken, yapay zekâ gibi yeni teknolojilerin mesleğe entegre edilmesi sürecinde etik ilkelerden taviz verilmemesi gerektiğini de güçlü biçimde hatırlattı.
Gazetecilik artık yalnızca haber üretimi değil; teknolojinin, toplumsal sorumluluğun ve evrensel etik ilkelerin kesiştiği çok boyutlu bir meslek dalı. Bu karmaşık yapıda ilerleyebilmek için, yapay zekânın sunduğu imkânları anlamak kadar, onu yönlendirecek insan aklını ve vicdanını da güçlü tutmak gerekecek.
Tanrı bize yar olsun Turan illeri var olsun!
Ömür Çelikdönmez / ENP
Yorumlar
Kalan Karakter: