Modern savaş artık sadece cephede tanklarla, gökyüzünde jetlerle yapılmıyor; bilgi, sinyal, istihbarat ve görünmez ağlar da çatışmaların en belirleyici unsurları haline geldi. İsrail’in son dönemde yürüttüğü askeri operasyonlar, bu dönüşümün canlı birer örneği olarak dikkat çekiyor.
Öyle ki, kısa süre önce Lübnan’da Hizbullah’a yönelik gerçekleştirilen ve örgütün kullandığı telsiz, telefon, çağrı cihazları gibi iletişim araçlarının eş zamanlı olarak patlatılması, sadece fiziksel bir darbe değil, aynı zamanda örgütün komuta ve kontrol sistemine doğrudan bir müdahale niteliği taşıyordu. İsrail, burada geleneksel sinyal kesme yöntemlerinin ötesine geçerek, elektronik harp ile hedefe gömülü cihazları uzaktan patlatmak suretiyle, sahada bir "iletişim kıyameti" yaratmıştı.
Benzer bir asimetrik üstünlük, son dönemde Ukrayna savaş cephesinde de karşımıza çıktı. ABD ve müttefikleri tarafından desteklenen Ukrayna güçleri, Rusya’nın askeri altyapısını hedef alan "örümcek ağı" (Spider Web) adı verilen çok katmanlı dron saldırılarıyla Rus hava savunmasının etrafında adeta bir dijital kuşatma halkası kurdu.
Bu yöntemde, farklı yönlerden aynı anda gelen küçük ama yoğun insansız hava araçları, radar doygunluğu yaratıyor ve klasik savunma sistemlerini körleştiriyor. Bu taktik, İsrail’in yıllar süren istihbarat ve lojistik hazırlıkla İran’a gerçekleştirdiği saldırının temel mantığını anlamak açısından da hayati önemde.
İsrail’in İran’a asimetrik saldırısı: başarının anatomisi
13 Haziran Cuma sabahı, İsrail’in İran’a düzenlediği büyük çaplı saldırı, Orta Doğu’da dengeleri değiştirecek nitelikte bir askerî harekât olarak tarihe geçti. Bu operasyonda İran Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı Muhammed Bagheri, Devrim Muhafızları Komutanı Hüseyin Selami, Uzay Kuvvetleri Komutanı Amir Ali Hajizadeh ve diğer birçok üst düzey komutanın öldürülmesi, sadece İran’ın askeri kapasitesine değil, stratejik karar alma yapısına da ağır bir darbe anlamına geliyordu.
Bu denli etkili bir operasyonun en dikkat çeken yönü, İran gibi geniş ve istihbari olarak kapalı bir coğrafyada, bu kadar yüksek düzeyde hedeflerin eş zamanlı olarak tespit ve imha edilmesiydi. Bu başarıyı mümkün kılan en önemli unsur, İsrail’in askeri, istihbari ve siyasi düzeyde yürüttüğü çok yönlü sofistike aldatma operasyonu oldu.
İsrail saldırı öncesi iç sorunlarla boğuşuyor görüntüsü verdi
İsrail kamuoyuna ve dünyaya yansıtılan siyasi kaos görüntüsü, Netanyahu’nun kişisel takvimi üzerinden verilen “güvenli zaman” mesajları, İran’ı stratejik körlüğe itti. Gerçekte ise bu görüntünün ardında, yıllardır süren bir hazırlık vardı. Maalesef Acem aklı bu süreci doğru okuyamadı.
MOSSAD ve IDF’nin koordinasyonuyla İran topraklarında gizlice kurulan bir İHA üssü, bu operasyonun bel kemiğini oluşturdu. Bu üste konumlandırılan dronlar, gece boyunca yüzeyden yüzeye füze rampalarını etkisiz hale getirdi. Bununla da kalınmadı; özel eğitimli komandolar, hassas güdümlü silah sistemlerini İran’a gizlice sokarak stratejik hedeflerin çevresine yerleştirdi. Bu ekipler, İran’ın hava savunma altyapısını kilitleyerek İsrail Hava Kuvvetleri’ne İran üzerinde neredeyse engelsiz bir hava sahası sundu. İsrail'in kayıplarının olmamasına bakarak siz buna dikensiz gül bahçesi deyin.
"Yükselen Aslan" adı verilen operasyonda 200’den fazla savaş uçağı, 100’den fazla hedefe 330’un üzerinde mühimmat bıraktı. İsrail, bu saldırıyı “önleyici” ve “zorunlu” olarak tanımladı; çünkü İran’ın nükleer programı, İsrail’in ulusal güvenliği açısından varoluşsal bir tehdit olarak görülüyor. Saldırının hedefi yalnızca tesisler değildi; komuta kademesinin sistematik biçimde ortadan kaldırılması, İran’ın misilleme kapasitesini zayıflatmayı amaçladı.
Bu operasyonun başarısı, klasik anlamda bir “hava saldırısından çok daha fazlasını içeriyor. Elektronik harp, siber sızmalar, psikolojik manipülasyon ve insansız sistemler bir arada kullanılarak, adeta İran’ın komuta merkezi beyin cerrahisiyle felce uğratıldı. Bu anlamda İsrail’in İran saldırısı, hem Hizbullah’ın iletişim ağını patlatarak yürüttüğü taktiklerin bir üst seviyesi, hem de Rusya’ya karşı geliştirilen “örümcek ağı” stratejisinin Ortadoğu’ya uyarlanmış bir versiyonudur.
İsrail’in İran’a karşı yürüttüğü bu operasyon, yeni nesil savaşın neye benzediğini açıkça gösterdi. Görünmeyen askerlerin, dijital gölgelerin ve zekice kurgulanmış aldatmaların çağındayız. Artık savaş, sadece kim daha çok silaha sahipse değil; kim daha çok veri toplar, daha derin plan yapar ve daha inandırıcı yalan söyleyebilirse onun kazandığı bir düzleme evriliyor.
İran’ın Askerî ve Stratejik Çöküşü
İran, İsrail’in saldırısından önceden haberdar olmasına rağmen ağır kayıplar verdi çünkü istihbarat değerlendirme ve askeri hazırlık süreci ciddi zafiyetler içeriyordu. İran istihbarat birimleri, saldırının zamanlaması ve hedefleri konusunda bilgi sahibi olsalar da bu bilgiyi yeterli hızda ve etkinlikte güvenlik güçlerine ve askeri komuta kademesine aktaramadı.
Siyasi ve askeri karar alıcılar, gelen istihbaratı ciddiyetle ele almadılar ya da almış olsalar bile gerekli önlemleri zamanında devreye sokmadılar. Bu nedenle İsrail’in yüksek hassasiyetli ve hedef odaklı hava saldırısı, İran’ın savunma sistemlerini devre dışı bırakarak çok sayıda stratejik askeri hedefin vurulmasına neden oldu.
İsrail’in saldırısı, elektronik karıştırma, siber müdahale ve hava sahasını kısa sürede domine etmeye yönelik gelişmiş yöntemlerle desteklendi. İran hava savunma sistemleri bu yoğun teknik baskı altında çalışamaz hale geldi.
Özellikle radar sistemlerinin kısa sürede devre dışı bırakılması, İran'ın saldırıyı gerçek zamanlı olarak izleme ve müdahale etme kabiliyetini ortadan kaldırdı. Bu durum, füze ve SİHA saldırılarının büyük bir bölümünün İran hava sahasına girip hedeflerini vurmasını mümkün kıldı.
İran, askeri tesislerinin büyük bölümünde önlem almakta gecikti. Bazı üsler ve komuta merkezleri saldırıdan saatler önce boşaltılmış olsa da, koruma altına alınamayan lojistik noktalar, mühimmat depoları ve kritik altyapılar doğrudan hedef oldu. Bu da hem maddi kaybı artırdı hem de askeri kapasiteyi zayıflattı. Özellikle Batı İran’daki hava üslerinin bir kısmı kullanılamaz hale geldi, bazı üst düzey komutanlar ya hayatını kaybetti ya da yaralandı.
Tahran yönetimi, saldırının ardından bu durumu gizlemeye ya da hafif göstermeye çalıştı ancak uydu görüntüleri, bağımsız kaynaklar ve bölgede görev yapan gazeteciler aracılığıyla kayıpların boyutu ortaya çıktı. İran, saldırının ciddiyetine rağmen sınırlı bir misillemeyle yetinmek zorunda kaldı.
Çünkü iç kamuoyunun baskısına rağmen geniş çaplı bir savaşın ekonomik ve siyasi sonuçlarına katlanacak durumda değildi. Saldırı, İran’ın bölgesel caydırıcılığına ciddi darbe vurdu, özellikle Körfez ülkeleri ve Lübnan’daki müttefik yapılar nezdinde İran’ın kırılganlıkları açıkça görüldü.
İran’ın saldırıdan haberdar olmasına rağmen ağır kayıplar vermesi; zayıf kriz yönetimi, teknolojik yetersizlikler, istihbaratın zamanında işlenememesi ve siyasi karar vericilerin yanlış önceliklendirme yapmasıyla doğrudan bağlantılıdır. İsrail ise bu boşlukları çok iyi değerlendirerek, İran’a hem askeri hem de psikolojik düzeyde ağır bir darbe indirdi. Durum budur.
Kim kazandı diyorsanız mazlum halklar kaybetti, küresel sermaye kazandı.
İsrail’in komşumuz İran'a saldırısı, her ne gerekçe olursa olsun Uluslararası hukuk kurallarına aykırıdır. Bu saldırıda hayatını kaybedenlere rahmet diliyorum. Zulümle abat olunmaz!
Ömür Çelikdönmez / ENP
Gerekçeli Kaynakça
https://www.bbc.com/turkce/articles/cwyv53kz2x2o
https://www.jpost.com/israel-news/article-857579
https://www.israelhayom.com/2025/06/13/the-perfect-deception-political-chaos-masked-iran-strike-plans/
https://www.timesofisrael.com/mossad-set-up-drone-base-in-iran-uavs-took-out-missile-launchers-overnight/
https://www.reuters.com/world/middle-east/live-updates-israel-hits-iran-nuclear-facilities-missile-factories-2025-06-13/
https://www.enphaber.net/yazarlar/omur-celikdonmez/putin-iktidarini-hedefleyen-spiders-webde-rus-istihbarati-ve-cin-parmagi/321
https://www.moscowtimes.ru/2025/06/13/reuters-izrail-likvidiroval-nemenee-20-visokopostavlennih-iranskih-generalov-a166051
https://www.haaretz.com/israel-news/2025-06-13/ty-article/.premium/israels-mossad-activated-exploding-drones-smuggled-into-iran-long-before-fridays-strikes/00000197-6845-db73-aff7-794d30680000
Yorumlar
Kalan Karakter: